Dat vond Betje Wolff in de negentiende eeuw. In onze eeuw de 21e eeuw, zijn kinderen over het algemeen maar schreeuwlelijken en ontzettend verwend.
Maar hoe was het vroeger?

Met deze vraag plus 'opvoeding' kwam ik uit bij Betje Wolff (1738-1804) en haar Proeve over de opvoeding, aan de Nederlandsche moeder uit 1779. Haar tekst was in eenvoudige stijl geschreven vond men toen en bestemd voor 'brave Vrouwen en tedere Moeders' uit de burgerij die zo gelukkig waren niet bekrompen te hoeven leven en 'een zittend leven leiden'. Kortom Betjes' boekje was bedoeld voor verstandige huisvrouwen en moeders van wie de man hard werkte en voldoende verdiende zodat moeder de vrouw niet hoefde te werken en thuis op de kinderen kon passen.

Voor die vrouwen creëerde ze een gezellige vrouwen-onder-elkaar sfeer: 'Wij zullen in kinderkamerstijl vriendschappelijk babbelen over een onderwerp dat u boven alles liefheeft, over uw kinderen.'

'U moeders, moet zelf uw kinderen opvoeden,' schrijft Wolff verder want: 'De waarde van een kind is groot en nauwelijks genoeg te bevatten.'Kinderen moeten volgens hun sekse worden opgevoed' want 'Een verwijfde opvoeding verwijdert een mannelijk kind te ver van de verantwoordelijkheid die op hem wacht. En hoe ongevallig is een meisje dat haar sekse niet schijnt te kennen.'

Wolff raadt vrouwen aan voor te lezen uit Gedigten voor kinderen van Hieronijmus van Alphen (1746-1803). Een lofgedicht op het moederschap is‘Het tederhartige kind’, waarin Van Alphen een jongetje zijn moeder laat prijzen.

Het gedichtje wil ik je niet onthouden:
Zou ik niet mijn moeder eeren,
Ach wat doet ze niet voor mij?
Wat mij nut is, mag ik leeren;
Ben ik vrolijk, zij is blij.
Ben ik ziek, ik hoor haar klagen;
’k Zal haar naam met eerbied noemen,
ls zij neerdaalt in het graf.
En Gods goedheid altoos roemen,
Die mij zulk een moeder gaf

'Moeder moet een moreel kompas zijn,' zegt Wolff. De opvoeding is moeders afdeling. Vaders komen niet voor in haar boekje. Knuffelen en vertroetelen trouwens ook niet.

In de historische roman De Vrouw met de schelp kun je lezen hoe het in de negentiende eeuw in een arbeidersgezien met opvoeden gaat. Kinderen konden toen helemaal niet kind zijn, volwassen moesten ze zijn en een beetje snel graag.

Het boek is vanaf maandag te koop bij de boekhandel en Bol.com of via: https://juliettevannes.boekengilde.nl